شرکت AMD (Advanced Micro Devices) یکی از دو غول اصلی تولیدکننده پردازندههای کامپیوتر است که در رقابت مستقیم با Intel قرار دارد. این شرکت آمریکایی از سالها پیش با تولید CPU و GPUهای قدرتمند، سهم قابلتوجهی از بازار را به خود اختصاص داده است. پردازندههای AMD در چندین سری مختلف عرضه میشوند که هرکدام برای کاربردهای خاصی طراحی شدهاند. در ادامه به آشنایی کامل با انواع سی پی یو amd می پردازیم.
بررسی تاریخچه کمپانی AMD
شرکت AMD (Advanced Micro Devices) در سال 1969 تأسیس شد، حدود یک سال پس از اینتل، و به سرعت جایگاه خود را به عنوان یکی از رقبای اصلی اینتل در صنعت پردازندههای کامپیوتری پیدا کرد. هدف اولیه این شرکت تولید تراشههای نیمه هادی برای انواع دستگاههای الکترونیکی بود.
در ابتدای فعالیت خود، AMD با اینتل همکاری کرد و حتی اولین ریزپردازنده این شرکت، AMD 4004، نسخهای مهندسی معکوس شده از پردازنده مشهور Intel 4004 بود. این حرکت نشاندهنده شروع رقابت شدید بین این دو شرکت بزرگ بود، بهطوریکه AMD بهزودی شروع به توسعه پردازندههای خاص خود کرد که تفاوتهای قابلتوجهی در عملکرد و طراحی با محصولات اینتل داشتند.
در طول تاریخ، AMD با فراز و نشیبهای زیادی روبرو شد. این شرکت بهویژه در سالهای ابتدایی فعالیت خود، با چالشهای زیادی دست و پنجه نرم کرد. با این حال، AMD در دهههای اخیر موفق شد با تولید پردازندههای پیشرفته و قدرتمند مانند سری Ryzen، رقیب سرسختی برای اینتل به حساب آید.
همچنین AMD در بخش گرافیک نیز موفق عمل کرده است و پردازندههای گرافیکی خود تحت نام Radeon را برای کامپیوترهای شخصی و سرورها عرضه میکند. همکاریهای گستردهای نیز با شرکتهایی نظیر زیمنس آلمان در این مدت انجام داد که به گسترش دامنه فعالیتهای این شرکت کمک کرد.
با پیشرفت تکنولوژی و ورود به عصر جدید، AMD تبدیل به یکی از پیشگامان صنعت پردازندههای کامپیوتری و گرافیکی شده است و هر روزه سهم بیشتری از بازار جهانی را به خود اختصاص میدهد.
خرید ATI و بازگشت قدرتمند به بازار پردازندهها
یکی از مهمترین تحولات در تاریخ AMD، خرید شرکت ATI در سال 2006 بود. ATI یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تراشههای گرافیکی بود و رقیب اصلی Nvidia محسوب میشد. با این خرید استراتژیک، AMD نهتنها وارد بازار GPU (واحد پردازش گرافیکی) شد، بلکه توانست با ترکیب پردازندههای خود با گرافیکهای رادئون، به محصولات منحصربهفردی دست یابد که به APU (Accelerated Processing Unit) معروف شدند.
با این حال، در زمینه پردازندههای CPU، AMD برای سالها در رقابت با اینتل ضعیفتر عمل کرد. اینتل با معماریهای قویتر، سهم بیشتری از بازار را در اختیار داشت و AMD به عنوان یک گزینه اقتصادیتر شناخته میشد. اما این شرایط در سال 2016 تغییر کرد.
در 13 دسامبر 2016، AMD پردازندههای RYZEN را معرفی کرد. این پردازندهها با استفاده از معماری جدید Zen، عملکرد فوقالعادهای را در کنار قیمت رقابتی ارائه دادند و به سرعت AMD را به جایگاه اصلی خود در بازار CPU بازگرداندند. پس از عرضه RYZEN، رقابت با اینتل وارد مرحلهای جدید شد و AMD توانست به طور پیوسته سهم خود را در بازار افزایش دهد و عملکردی چشمگیر در زمینه پردازش چند هستهای و بهرهوری انرژی ارائه دهد.
با این پیشرفتها، AMD نهتنها به یکی از برترین تولیدکنندگان پردازنده تبدیل شد، بلکه جایگاه خود را در رقابت با اینتل و Nvidia به طور قابل توجهی تقویت کرد و همچنان در مسیر رشد و نوآوری قرار دارد.
نحوه کار پردازنده
بیایید پردازنده را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم. شکل زیر یک نمودار مفهومی از یک CPU فرضی است تا بتوانید اجزای آن را با سهولت بیشتری تجسم کنید. به RAM و System clock سایه انداخته شده زیرا آنها بخشی از پردازنده نیستند و فقط برای وضوح نمایش داده می شوند. همچنین ، هیچ ارتباطی بین ساعت CPU و واحد کنترل به اجزای CPU برقرار نمی شود. فقط کافی است بگوییم که سیگنال های ساعت و واحد کنترل بخشی جدایی ناپذیر از هر جز دیگر هستند.
انواع سی پی یو اِی اِم دی
پردازنده مرکزی یک عنصر حیاتی است که کلیه محاسبات و دستوراتی را که به سایر اجزای رایانه و لوازم جانبی آن منتقل می شوند ، مدیریت می کند. سرعت سریع پردازنده از دستور برنامه ورودی اطاعت می کند. قطعات به CPU متصل شده و وابسته هستند. بنابراین لازم است یکی را درست انتخاب کنید و متناسب با آن برنامه ریزی کنید. تولید کنندگان پیشرو پردازنده های AMD و Intel هستند. در گذشته ، پردازنده ها برای یافتن پردازنده مناسب و قوی به کار گرفته می شدند.
پردازنده مرکزی (CPU) یکی از حیاتیترین اجزای کامپیوتر است که تمام محاسبات و پردازشها را مدیریت کرده و دادهها را به سایر اجزای سیستم ارسال میکند. انتخاب یک پردازنده مناسب، تأثیر مستقیمی بر عملکرد کلی سیستم دارد. در این میان، شرکت AMD یکی از دو تولیدکننده بزرگ پردازنده در جهان، در رقابت تنگاتنگ با Intel قرار دارد و انواع مختلفی از پردازندهها را برای کاربران مختلف عرضه کرده است.
AMD Turion
AMD Turion یکی از پردازندههای کممصرف لپتاپی AMD بود که برای رقابت با پردازندههای موبایل اینتل مانند Pentium، Dual Core و Quad Core طراحی شد. این پردازندهها با تمرکز بر بهرهوری انرژی و عمر باتری بیشتر، گزینهای مناسب برای لپتاپهای سبک و نوتبوکها محسوب میشدند.
- تولید پردازندههای Turion تا سال 2011 ادامه داشت، اما پس از آن AMD این سری را کنار گذاشت.
- در حالی که پردازندههای Turion دیگر تولید نمیشوند، پردازندههای Pentium اینتل همچنان در لپتاپهای اقتصادی استفاده میشوند.
AMD Sempron
Sempron یکی دیگر از CPU های AMD است که برای کامپیوترهای رومیزی ارزان تولید میشد. Sempron با سری پردازنده های Celeron اینتل رقابت میکرد. آخرین سری از Sempron در آوریل 2014 تولید شد. این سری نیز با راه اندازی AMD های سری A بازنشسته شد.
AMD Phenom
AMD Phenom از خانواده پردازنده های کامپیوترهای رومیزی (دسک تاپی) بودند. پردازنده های این سری 6 هسته ای ، 4 هسته ای ، 3 هسته ای و 2 هسته ای بودند. اولین Phenom در نوامبر 2007 منتشر شد. نسل دوم و بهبود یافته آن در دسامبر 2008 به نام Phenom II منتشر شد. آخرین سری Phenom در سال 2011 تولید شد.
- این پردازندهها در رقابت مستقیم با سری Celeron اینتل قرار داشتند.
- هدف از طراحی Sempron ارائه یک گزینه مقرونبهصرفه برای کاربران معمولی بود که به عملکرد بالایی نیاز نداشتند.
AMD FX Series
سری پردازنده های AMD FX مجموعهای از ریزپردازندههای پیشرفته AMD برای کامپیوترهای شخصی بودند که در سال 2011 معرفی شد و به عنوان اولین پردازنده دسکتاپی 8 هستهای AMD شناخته شد. هدف AMD از تولید این سری رقابت مستقیم با پردازندههای دسکتاپ Core اینتل بود.
قبل از معرفی Ryzen، پردازندههای FX جزو محصولات رده بالای AMD بودند. این پردازندهها برای کاربران حرفهای و گیمرها طراحی شده بودند اما با ورود سری Ryzen، کمکم از بازار کنار رفتند.
AMD E Series
سری E از CPUهای AMD جزء پردازنده های کم مصرف میباشد که در ابتدا برای استفاده در لپتاپ ها تولید شد ولی اکنون در لپتاپ ها و کامپیوترهایی رومیزی استفاده می شود. اولین CPU از این نسل در تابستان 2012 عرضه شد. سری E در واقع یک APU است، یعنی ترکیبی از CPU و یک پردازشگر گرافیکی AMD روی یک تراشه است.
AMD Athlon
Athlon نام یکی از CPU های با سابقه شرکت است. این سری از سال 1999 در خط تولید AMD بوده و برای کامپیوتر های رومیزی تولید شده بود. در طول سالها، معماری Athlon تغییراتی داشته و همواره معماری آن متناسب با CPU های هم دوره خود بوده است. در سال 2019 Athlon مبتنی بر معماری Zen با پردازنده گرافیکی Radeon تولید شد که در همان سال به عنوان پردازنده AMD پایین رده با بالاترین عملکرد معرفی شد.
سری Athlon بهعنوان پردازندههای مقرونبهصرفه شناخته میشود و برای سیستمهای ارزانقیمت و استفادههای ساده مانند مرور وب، نرمافزارهای آفیس و کارهای دانشجویی مناسب است.
AMD Ryzen
رایزن نام یکی دیگر از CPUهای چند هستهای AMD مبتنی بر معماری Zen است . این سری برای کامپیوترهای شخصی ، لپ تاپ ، سرور و ایستگاه های کاری(WorkStation) طراحی و به بازار عرضه شده است.
بعد از ارائه اولین نسل از این پردازنده در سال 2017 بود که AMD جان دوباره گرفت و در برخی موارد از اینتل نیز پیشی گرفت. تا کنون 6 نسل از سری پردازنده های AMD Ryzen منتشر شده است. بسیاری از این پردازنده ها از نوع APU هستند. یعنی پردازنده گرافیکی بر روی تراشه CPU وجود دارد و نیاز به خرید کارت گرافیک مجزا برای انجام کارهای روزمره نیست.
پردازنده های AMD
رقیب اصلی این سری از پردازنده های AMD پردازنده های Core i اینتل است. این پردازنده ها هم مانند پردازنده های اینتل با اعداد مشابه نام گذاری شده است که عبارتند از : Ryzen 3 ,Ryzen 5 ,Ryzen 7 ،Ryzen 9 و یک نوع پردازنده فوق العاده قوی به نام Ryzen Threadripper که شما میتوانید لیستی از لپ تاپ های با پردازنده رایزن 9 را که عموما لپ تاپ های گیمینگ و بالارده به شمار می رود.
- Ryzen 3: پردازندههای اقتصادی با عملکرد مناسب برای کارهای روزمره و گیمینگ سبک.
- Ryzen 5: مناسب برای کاربران حرفهای، اجرای بازیهای مدرن و پردازشهای چندوظیفهای.
- Ryzen 7: قدرت پردازشی بالا برای گیمرها، طراحان گرافیک و تولیدکنندگان محتوا.
- Ryzen 9: پردازندههای پرچمدار برای اجرای برنامههای سنگین، رندرینگ و پردازشهای پیچیده
Ryzan Threadripper
در آگوست 2017، AMD خط تولید Ryzen Threadripper خود را راه اندازی کرده است . این پردازنده فوق العاده قوی با هدف بکارگیری در ایستگاه های کاری (کارهای بسیار سنگین) منتشر شد. پردازنده های رایزن 9 در برخی موارد تا 64 هسته واقعی دارند. ویژگی بارز این پردازنده اجرای چندین دستور همزمان و پشتیبانی از مقدار Ram بیشتر است. این سری از پردازندهها در بسیاری از مواقع از رقیب خود یعنی intel Xeon قویتر بوده و هستند.
AMD EPYC
EPYC نام قوی ترین پردازندههای تولید شده توسط AMD است. این پردازنده ها در ژوئن 2017 معرفی شدند، و به طور اختصاصی برای استفاده در سرورها تولید شدند. پردازندههای Epyc از معماری شبیه پردازنده های معمولی (دسکتاپی) بهره میبرد. اما ویژگیهای بسیار بالاتری دارند مانندتعداد هستههای بالاتر، پشتیبانی از PCI Express هایی با سرعت بالاتر، پشتیبانی از مقدار Ram بیشتر و حافظه کش بیشتر هستند. همچنین این پردازنده ها از قابلیت به کارگیری چند تراشه ای بر روی یک برد را پشتیبانی می کنند.